Soạn bài 8 Văn bản đọc Hãy cầm lấy và đọc

Tóm lược một số ý kiến được tác giả lần lượt trình bày trong văn bản:

- Đọc là nhu cầu thiết yếu của con người.

- Vai trò của việc đọc sách.

- Có nhiều cách đọc.

- Cách giải quyết sự sa sút của văn hóa đọc.

- Công dụng của sách.

Để khẳng định trong thế giới hiện đại, khi các phương tiện nghe nhìn phát triển không ngừng, con người vẫn cần phải đọc sách, tác giả đã dùng những lí lẽ và bằng chứng:

+ Lí lẽ: Đọc là một nhu cầu không thể thiếu của con người.

+ Bằng chứng: Con chữ trên trang sách hàm chứa văn hóa của một dân tộc, mang hồn thiêng của đất nước. Chữ kích thích trí tưởng tượng của người đọc, không bị cố định hóa trong một khuôn khổ, hình thể nào.

Từ nội dung văn bản Hãy cầm lấy và đọc, theo em, có thể xem đọc sách là một kiểu trải nghiệm. Vì trải nghiệm ở đây bao gồm:

- Trải nghiệm về cách đọc sách. Người đọc sẽ tìm ra một cách đọc phù hợp với bản thân mình.

- Trải nghiệm cùng nội dung của cuốn sách. Người đọc sẽ có thêm những hiểu biết mới dựa vào nội dung của sách, đó chính là một sự trải nghiệm.

Giá trị nội dung:

Bài viết thể hiện quan điểm cách nhìn nhận của tác giả về tầm quan trọng của việc đọc sách và tính cấp thiết của việc khắc phục sự sa sút văn hóa đọc. Bên cạnh đó, bài viết còn khẳng định vai trò của những trang sách trong cuộc sống.

Giá trị nghệ thuật:

Lập luật chặt chẽ, logic bằng những lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục

A. Tác giả 

- Huỳnh Như Phương sinh năm 1955, quê ở Quảng Ngãi

- Ông là giảng viên đại học, nhà nghiên cứu phê bình văn học

- Tác phẩm chính: Dẫn vào tác phẩm văn chương (1986); Trường phái Hình thức Nga (2007); Những nguồn cảm hứng trong văn học (2008); Hãy cầm lấy và đọc (2016); Giấc mơ, cảnh tượng và cái nhìn (2019); …

B. Tác phẩm 

1. Thể loại: 

Hãy cầm lấy và đọc thuộc thể loại văn bản nhật dụng

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: 

- Tác phẩm Hãy cầm lấy và đọc được trích Hãy cầm lấy và đọc (2016)

- “Hãy cầm lấy và đọc” mang đến độc giả những suy ngẫm, chiêm nghiệm của ông trong nhiều năm giảng dạy, viết báo, viết sách về văn hóa đọc cũng như nhận định của tác giả về những kiện nổi bật trong đời sống văn hóa, xuất bản.

3. Phương thức biểu đạt:

Văn bản Hãy cầm lấy và đọc có phương thức biểu đạt là nghị luận

4. Tóm tắt văn bản Hãy cầm lấy và đọc: 

Có một lần Thánh Au-gu-xtinh do nghe giọng nói thì thầm của một em bé: “Hãy cầm lấy mà đọc” mà được thúc đẩy đi sâu vào nghiên cứu triết học và trở thành nhà tư tưởng hàng đầu của thời trung đại. Vượt qua tính chất huyền bí của câu chuyện, lời mời gọi trân trọng người ta đọc một cuốn sách. Con người không ăn có thể chết nhưng người không đọc cũng có thể “chết” dần. Không phủ nhận vai trò của sách trong bối cảnh ngày càng tăng của các phương tiện hiện đại. Chữ nghĩa mang lại kiến thức, văn hóa cho con ngườ, chứa đựng nhiều điều kì diệu của nhân loại. Nền giáo dục không khuyến khích con người đọc sách là nền giáo dục phiến diện. Lâu nay chúng ta thường nghe những báo động về sự sa sút văn hóa đọc. Sách sinh ra là dùng để đọc, không phải để trưng bày. Hãy cầm sách lên và đọc.

5. Bố cục bài Hãy cầm lấy và đọc: 

Hãy cầm lấy và đọc có bố cục gồm 3 phần:

Phần một: Từ đầu đến “không dễ nhận ra”: Tầm trong trọng của việc đọc sách.

Phần hai: Tiếp theo đến “ giá trị tinh thần”: Khẳng định vai trò của sách trong thế giới hiện đại.

Phần ba: Còn lại: Biện pháp khắc phục sự sa sút văn hóa đọc, kêu gọi mọi người nên đọc sách.

Để làm nổi bật vai trò của sách đối với con người, tác giả đã dùng biện pháp so sánh, liên tưởng: Nếu lương thực, thực phẩm là thức ăn cần thiết để nuôi sống cơ thể, thì sách chính là “thức ăn” nuôi dưỡng tinh thần. Người không ăn thì chết về thể xác, người không đọc sách sẽ chết về tinh thần. Chỉ khác một điểm: Cái chết tinh thần không diễn ra ngay lập tức như cái chết thể xác, mà là một quá trình từ từ, êm ái, không dễ nhận biết.

Em có thể tán thành hay phản đối quan điểm của tác giả thể hiện qua cách liên tưởng, so sánh như trên. Tán thành hay phản đối đều phải có cơ sở. Chẳng hạn, nếu tán thành, ta có thể giải thích thêm: Khi không được nuôi dưỡng về tinh thần, con người sẽ cạn kiệt cảm xúc, cằn cỗi tình cảm, trí tuệ, không còn khả năng hiểu biết về cuộc sống con người, thế giới xung quanh. Rơi vào tình trạng đó, tâm hồn con người trở nên trống rỗng, như không tồn tại, chẳng khác gì đã chết.

Trong văn bản “Hãy cầm lấy và đọc” của Huỳnh Như Phương, tác giả đã sử dụng câu chuyện về Thánh Au-gu-xtinh để mở đầu cho vấn đề về việc đọc sách. Câu chuyện kể về việc Thánh Au-gu-xtinh nghe thấy tiếng thì thầm của một em bé nói “Hãy cầm lấy mà đọc”, điều này đã thúc đẩy ông nghiên cứu triết học sâu hơn.

Theo quan điểm của tác giả Huỳnh Như Phương trong văn bản “Hãy cầm lấy và đọc”, vai trò của sách trong thế giới hiện đại là nguồn cung cấp kiến thức không thể thiếu, giúp con người mở rộng tầm nhìn và phát triển tư duy. Sách giữ vai trò là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa các nền văn hóa và là nguồn gốc của sự sáng tạo và học hỏi.