Giải Khoa học tự nhiên 9 Kết nối bài 6: Phản xạ toàn phần
Khởi động: Xét sự truyền sáng từ bản bán trụ thủy tinh ra không khí, khi góc tới bằng 41o, ta quan sát được đồng thời tia phản xạ và tia khúc xạ gần bằng 90o như hình bên. Theo em, khi góc tới tiếp tục tăng lên tới giá trị 60o thì tia sáng sẽ truyền như thế nào?
I. SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG TỪ MÔI TRƯỜNG CHIẾT SUẤT LỚN VÀO MÔI TRƯỜNG CHIẾT SUẤT NHỎ HƠN
Hoạt động: Thí nghiệm về phản xạ toàn phần
Chuẩn bị:
- Một bảng thí nghiệm có gắn tấm nhựa in vòng tròn chia độ;
- Một bản bán trị bằng thủy tinh;
- Đèn 12V – 21W có khe cài bản chắn sáng;
- Nguồn điện (biến áp nguồn).
Tiến hành:
- Bố trí thí nghiệm như Hình 6.1.
- Chiếu chùm sáng hẹp truyền từ bản bán trụ ra không khí, tăng dần góc tới i và quan sát chùm sáng phản xạ và chùm sáng khúc xạ ra không khí.
- Quan sát và ghi chép đặc điểm nhìn thấy của chùm sáng khúc xạ và phản xạ vào vở theo mẫu Bảng 6.1.
Trả lời các câu hỏi sau:
1. Góc khúc xạ lớn hơn hay nhỏ hơn góc tới?
2. Khi nào sẽ xảy ra hiện tượng chỉ có tia phản xạ?
II. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
Hoạt động 1: Tính góc tới hạn phản xạ toàn phần trong trường hợp tia sáng chiếu từ bản bán trụ thủy tinh (chiết suất n1 = 1,5) ra không khí (chiết suất n2 = 1).
Hoạt động 2: Sử dụng dụng cụ thí nghiệm ở Hình 6.1 xác định giá trị ith, so sánh kết quả với câu 1 và rút ra nhận xét.
Câu hỏi: Chiếu một tia sáng từ nước tới mặt phân cách giữa nước và không khí. Biết chiết suất của nước và không khí lần lượt là n1 = 
, n2 = 1.
a) Tính góc khúc xạ trong trường hợp góc tới bằng 30o.
b) Tính góc tới bằng 60o thì có tia khúc xạ không? Tại sao?
III. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
Câu hỏi: Giải thích vì sao chỉ quan sát được hiện tượng ảo ảnh ở khoảng cách rất xa, khi lại gần thì không thấy nữa.
Hoạt động: Thực hiện yêu cầu sau:
1. Giải thích sự truyền ánh sáng trong sợi quang.
2. Nêu một số ứng dựng của sợi quang trong y học, công nghệ thông tin.